PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi) Nedir?
PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi), diğer bir deyişle percutaneous endoscopic gastrostomy olarak da bilinir. Bu uygulama beslenme tüpünün karın duvarından mideye yerleştirilmesini içeren bir tıbbi prosedürdür. İşlem, ucunda bir kamera ve ışık olan esnek bir tüp olan endoskop kullanılarak gerçekleştirilir.
PEG Neden Yapılır?
PEG uygulamasının hastaların yaşam kalitesini arttırmak için yapıldığı söylenebilir. Çünkü PEG, yiyecek veya sıvı yutma yeteneğini kaybeden veya zayıflayan hastalar için beslenme desteği sunan özel bir yöntemdir. Bu işlem sayesinde; kanser tedavisi görenlerin yaşadığı yemek borusu tahriş sorunları nedeniyle yaşanan beslenme güçlüğü ortadan kaldırılabilir.
En çok karşılaşılmakta olunan kronik mide-bağırsak hastalıklarındaki yutma sorunlarını ortadan kaldırmak için kullanılan PEG aynı zamanda nörolojik hastalıklara sahip kişilerde rastlanan sorunlardan dolayı ortaya çıkan yutma güçlüğüne de bir çare oluşturabilmektedir.
Yine cerrahi işlemler sonrası bağırsak fonksiyonlarının bozulması nedeniyle yutma güçlüğü çeken kişilerin yaşam kalitesini arttırmak maksadıyla yapılabilmektedir. Ağır yanıklar ve yaralanma durumlarında da ağız ve yemek borusu sorunlarında bu özel metot sıklıkla özel bir uygulama olarak yapılmaktadır.
PEG sayesinde bu hastaların besin ve sıvı ihtiyaçlarını karşılamak ve beslenme yoluyla yeterli kalori, protein ve diğer besin maddelerini almalarını sağlamak için kullanılır. Bu prosedür ile hastanın genel sağlığı ve yaşam kalitesi bir nebze de olsa yaşanan kötü duru karşısında yükselmiş olur.
PEG Kimlere Yapılır?
Beslenme tüpü, hastanın doğrudan midesine besin ve sıvı almasını sağlayarak genel sağlık ve yaşam kalitesini iyileştirebilir. Bu bağlamda yutma problemi yaşanan rahatsızlıklarda kullanılan PEG kimlere uygulanır diye bakıldığında;
PEG genellikle kanser hastalarına,
Felçten dolayı yutma sorunu yaşayanlara,
Nörolojik bozukluğa sahip olan bu sebepten yutma sorunu yaşayanlara,
Kulak, burun ve boğaz bölgesinde tıkayıcı tümörler bulunanlara,
Kafa travması sonucu yutma güçlüğü çeken,
Parkinson hastalığına sahip kişilere,
Serebral palsi sahibi kişilere,
ALS hastalarına yapılmakta olan özle bir uygulamadır.
Siz de bu durumları yaşadığınızı düşünüyorsanız Üsküdar Özel Hürrem Sultan Hastanesi doktorları kontrolünde tetkiklerinizi yaptırabilir ve tedavi sürecinizi başlatabilirsiniz.
PEG Hangi Durumlarda Uygulanır?
PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi) genellikle yutma güçlüğü yaşayan hastalara beslenme desteği sağlamak için uygulanır. Bu işlem tıbbi bir tıbbi uygulama olarak sürdürülür; Nörolojik bozukluklar yaşamakta olan kişilerin yutmayla ilgili sorunlarında uygulanır. Bu durumlar ise serebral palsi, ilerleyen ALS gibi nörolojik bozukluklar yeme ve içme güçlüğüne neden olabilir ve bu durumda PEG uygulaması düşünülebilir.
Yine Kafa ve boyun kanserleri ile gelişen durumlarda, tümörler yutma işlevini etkileyebilir ve hastaların yemek yemeleri ve içmeleri zorlaşabilir. PEG, bu hastalarda beslenme desteği sağlamak için sıklıkla kullanılır.
Kronik hastalıkların oluşturduğu, yeme ve içme güçlüğüne neden olabilir ve PEG uygulaması gerektirebilir.
Zihinsel ve fiziksel engellere bağlı oluşan yeme ve içme işlevlerini olumsuz etkileyebilir ve PEG uygulaması düşünülebilir.
PEG uygulamasının doğru olup olmadığına karar vermek için doktorlar genellikle hastanın durumunu ve ihtiyaçlarını değerlendirirler.
PEG Takibi Nasıl Yapılmaktadır?
PEG takibi (perkütan endoskopik gastrostomi takibi), hastalara yapılan bir beslenme yöntemidir ve genellikle uzun süreli beslenme desteği gerektiren hastalar için uygulanır. Bu yöntemde, bir tüpün cilt ve mideye yerleştirilmesiyle beslenme sağlanır.
PEG takibi genellikle bir cerrahi işlem olarak gerçekleştirilir ve aşağıdaki adımları içerir:
Hasta sedasyon veya genel anestezi altına alınır. Abdomende bir kesi yapılır ve gastroskop (endoskop) mideye sokulur. Mide içinde, tüpün yerleştirileceği bir bölge seçilir. Seçilen bölgeye bir iğne takılır ve gastroskop tarafından yönlendirilir. Mideden dışarı çıkarılan iğnenin ucuna bir tüp takılır ve tüp, gastroskop aracılığıyla cilt ve kaslara doğru ilerletilir. Tüpün ucu, cilt ve kas tabakalarına yerleştirilir ve cilt dikişle kapatılır. Tüpün doğru bir şekilde yerleştirildiğinden emin olmak için X-ışını çekilebilir. Operasyon sonrası, hasta genellikle birkaç saat gözlem altında tutulur ve beslenme başlamadan önce belirli bir süre aç bırakılır.
PEG takibi işlemi, genellikle hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilir ve hastanın beslenmesini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Ancak, her cerrahi işlem gibi, potansiyel riskler de bulunmaktadır ve hastaların prosedür öncesinde detaylı bir şekilde bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
PEG işleminden sonra, hasta beslenme tüpünün doğru çalıştığından ve herhangi bir komplikasyon olup olmadığından emin olmak için birkaç gün hastanede kalabilir. Hasta ve bakıcıları beslenme tüpüne nasıl bakacaklarını ve beslemeleri nasıl yapacaklarını öğreneceklerdir.
PEG Takılan Kişiler Nelere Dikkat Etmelidir?
PEG takılan kişilerin nelere dikkat etmesi gerektiği uygulamayı yapan cerrahi uzman tarafından hastalara açık bir şekilde belirtilmektedir.
Hastaların yutma güçlüğü yaşadıkları veya normal yollarla yeterli beslenmeyi alamadıkları durumlarda uygulanan bu işlem, sonrasında kişiler şunlara dikkat etmelidir.
PEG bölgesinin bakımı: PEG bölgesi her gün temizlenmeli ve steril bir şekilde pansuman yapılmalıdır. Enfeksiyon riskini azaltmak için doktorun önerdiği şekilde bakım yapılmalıdır.
Beslenme planının takibi: PEG takılan kişilerin doktorunun belirlediği beslenme planına uygun beslenmeleri gerekir. Gerektiğinde takviye besinler de alınabilir.
Tüpün kontrolü: PEG tüpü düzenli olarak kontrol edilmeli ve sızıntı veya diğer sorunlar olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Ağız ve diş bakımı: PEG tüpü takılan kişilerin ağız ve diş bakımına özen göstermeleri önemlidir. Diş fırçalama, gargara yapma ve ağız temizliği, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur.
Aktif kalma: PEG tüpü takılan kişilerin, mümkün olduğunca aktif kalmaları önemlidir. Yeterli egzersiz yapmak, fiziksel ve zihinsel sağlıklarını korumalarına yardımcı olabilir.
Doktor takibi: PEG tüpü takılan kişilerin düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri önemlidir. Doktor, tüpün durumunu kontrol edecek ve gerekirse beslenme planını veya bakım rutinini değiştirecektir.
PEG Tüpü Bakımı Nasıl Yapılır?
PEG tüpünün bakımı, rutin pansumanlar şeklinde gerçekleştirilir. Özellikle 2 şer gün ara ile bu işlemin yapılması tavsiye edilir.
Uygun bir antiseptikle cilt temizliği yapılarak ardından kompres ile kapatılır. Bakım esnasında tercih edilen kompresler steril bir şekle sahip olmalıdır.
PEG Takıldıktan Sonra Yan Etki Görülür Mü?
PEG takıldıktan sonra yan etkiler görülebilir. Bu yan etkilere bakıldığında ise;
PEG bölgesinde enfeksiyon oluşabilir. Bu nedenle, bölgenin temiz tutulması ve doktorun önerdiği bakım yöntemlerinin uygulanması önemlidir.
PEG takılması sırasında veya sonrasında iç kanama oluşabilir. Kanama belirtileri arasında kanlı kusma veya dışkılama, karın ağrısı ve kan basıncında düşüş yer alır
PEG tüpü yerinden çıkabilir veya tıkanabilir. Bu durumda tüpün kontrol edilmesi ve gerektiğinde yenisi ile değiştirilmesi gerekebilir.
PEG tüpüne karşı alerjik reaksiyon oluşabilir. Belirtileri arasında cilt döküntüsü, kaşıntı, ödem ve nefes almada zorluk yer alır. PEG takılan kişilerde mide-bağırsak sorunları, özellikle kabızlık ve gaz oluşabilir. PEG takılan kişilerde besin emilimi sorunları yaşanabilir.
PEG Yolu İle Hangi Besinler Tüketilebilir?
PEG yolu ile sıvı ve yarı sıvı besinler, takviye besinler ve ilaçlar tüketilebilir. Burada, PEG yolu ile tüketilebilecek bazı besinler; su, meyve suyu, süt, çorba, meyve püresi, smoothie ve jelatin yer alır.
Yarı sıvı gıdalar olarak da püreler, yoğurt, puding, muhallebi, kremalı çorbalar, yumuşak meyveler ve sebzeler bulunur.
Takviye besinler arasında protein tozu, kalori yoğunlaştırıcılar, vitaminler, mineraller ve amino asitler yer alır.
PEG Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Perkütan Endoskopik Gastrostomi Nedir?
PEG Nedir; normal ağız yolu ile alınamayan gıdaların alımını sağlamak amacıyla fraklı bir alternatif olarak karın duvarından geçmesini sağlayan tüpün mideye yerleşmesine denir.
Perkütan Endoskopik Gastrostomi Nasıl Yapılır?
Perkütan endoskopik gastrostomi küçük bir kesi ile karın dokusuna tel ve endoskop yerleştirilmesi ile açılan özel deliktir. Bu delik üzerinden beslenme tüpü mideye yerleştirilir.
Gastrostomi Ne Demek?
Gastrostomi , beslenme güçlüğü çeken hastalara uygulanmakta olan özel bir işlemdir. Karın duvarına açılan delik üzerinden hastanın tıbbi tüp vasıtası ile beslenmesi işlemi demektir.
PEG Nedir Neden Yapılır?
PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi) işlemi, çeşitli hastalıklar sebebiyle ağızdan normal beslenmesini yapamayan kişilere uygulanan alternatif bir beslenme yolu işlemidir.